Skutki zmian klimatycznych – najnowszy raport IPCC

Wiosenne ocieplenie nastraja zazwyczaj optymistycznie. Ogłoszony właśnie kolejny raport naukowy IPCC (Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych ONZ) radość z wiosny skutecznie psuje, bo potwierdza obawy, że konsekwencje zmian klimatycznych wyrażających się w globalnym ociepleniu mogą być groźniejsze, niż zakładano jeszcze kilka lat temu. Uczeni nie byli np. pewni o wpływie zmian klimatycznych na produkcję żywności – ocieplenie i związane z nim efekty mogą zarówno sprzyjać plenności roślin, jak i stanowić dla niej zagrożenie (np. susze). 

Najnowsze opracowanie „Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability” (link prowadzi do streszczenia raportu) podsumowujące siedmioletni okres pracy międzynarodowego zespołu złożonego z kilkuset uczonych nie pozostawia wątpliwości, że zmiany klimatyczne grożą produkcji żywności, najbardziej zagrożona jest produkcja pszenicy. Gdy podaż żywności nie będzie nadążać za popytem, spodziewać się należy innych niekorzystnych efektów społecznych i politycznych: buntów głodowych, migracji i konfliktów zbrojnych. Po raz pierwszy raport IPCC zwraca uwagę na związki zmian klimatycznych ze wzrostem zagrożenia wojnami i  konfliktami z użyciem przemocy.

Kryzys żywnościowy, zjawiska pogodowe o dużej intensywności (huragany, powodzie), topnienie lodowców i pokrywy lodowej, susze to katalog konsekwencji globalnego ocieplenia, z jakimi trzeba się mierzyć już, choć to dopiero początek. Prawdziwe zagrożenia przed nami, o czym przypomina klimatolog Michael E. Mann w niedawnym artykule w „Scientific American”. Przy obecnym tempie spalania węglowodorów i węgla już w 2036 r. wzrost temperatury ziemi przekroczy 2 st. Celsjusza, czyli prób bezpieczeństwa wskazywany przez IPCC. Gdyby chcieć zatrzymać proces ocieplania, praktycznie już dziś należałoby zaprzestać emisji dwutlenku węgla. A jeśli to niemożliwe, pozostaje lektura najnowszego raportu IPCC o czekających nas konsekwencjach tej niemożności.

Bjorn Lomborg, duński ekonomista prowadzący inicjatywę Copenhagen Consensus w swym komentarzu do raportu IPCC przekonuje, że z ekonomicznego punktu widzenie ciągle w najbliższych dekadach przeważać będą efekty pozytywne nad negatywnymi (owszem, więcej ludzi umrze na skutek upałów, lecz mniej na skutek mrozów – pozytywny bilans ma sięgać nawet 1,4 mln osób do 250 roku). Efekty negatywne mają zacząć przeważać po 2075 r., tyle mamy więc czasu żeby się przygotować. Analizy Lomborga, choć studzą nieco niepokój, mają jedną wadę – ekonomiczne abstrakcje nie uwzględniają społecznych i politycznych realiów. Mieszkańców Bangladeszu słabo przekonuje zapewnienie, że Holendrzy wiedzą, jak radzić sobie z podnoszącym się poziomem morza, bo i tak ich na holenderskie rozwiązania nie stać, a Indie wydają miliardy na budowę muru chroniącego przed napływem uchodźców z Bangladeszu. Wspomniane w raporcie IPCC konflikty nie będą czekać do 2075 r., co może całkowicie odwrócić ekonomiczne kalkulacje.

Przy okazji polecam zaglądanie do portalu „Nauka o klimacie”, gdzie można znaleźć aktualne komentarze, poznać błędy będące u podstaw różnych pseudonaukowych mitów.