Mania naturalności

Jednym z najbardziej rozpowszechnionych i jednocześnie irytujących mitów – dotyczących głównie rolnictwa i żywności – jest przekonanie, że to, co naturalne jest dobre, a sztuczne – złe. Nie właściwości, nie toksyczność, nie dawka mają decydować o wpływie różnych substancji na organizm, ale pochodzenie.

Na takim założeniu opiera się np. idea rolnictwa ekologicznego, co prowadzi do absurdalnych sytuacji stosowania środków ochrony roślin bardziej toksycznych (za to naturalnych bądź „tradycyjnych”) dla środowiska od tych syntetycznych, czyli złych. Podobny sposób myślenia stoi również za odrzuceniem żywności GMO (roślin lub zwierząt), czyli uzyskanych metodami inżynierii genetycznej. Bo to „żywność Frankensteina”, czyli znów coś nienaturalnego, a więc złego. Oczywiście w przeciwieństwie do naturalnych odmian, niedotkniętych ręką szalonych naukowców i pazernych koncernów.

Ludzie kompletnie nie zdają sobie sprawy, że żywność, którą z radością pałaszują każdego dnia (również ta zakupiona na ekologicznym bazarku), została zmodyfikowana genetycznie przez człowieka w ogromnym stopniu. Jakiś czas temu napisałem artykuł, w którym pokazywałem, że poza runem leśnym i dziczyzną nie jemy nic naturalnego.

Pozwolę sobie na autocytat z tego tekstu: „Według różnych szacunków, dzięki mutagenezie [metodzie stosowanej od kilkudziesięciu lat i nie objętej tak restrykcyjnymi przepisami jak GMO] mogło powstać nawet do trzech tysięcy roślin uprawnych, którymi obsiewa się dziś (lub sadzi) pola na całym świecie. Są wśród nich m.in. odmiany pszenicy, ryżu, owsa, jęczmienia, grejpfrutów, sałaty czy fasoli. Fani włoskiego spaghetti z dużym prawdopodobieństwem jedzą to przygotowane z pszenicy durum o nazwie Creso. Nawet jedna trzecia zasiewów tym typem ziarna na Półwyspie Apenińskim to właśnie odmiana powstała dzięki bombardowaniu nasion promieniami rentgenowskimi i wysokoenergetycznymi neutronami. Spośród setek rodzajów pszenicy wysiewanych na całym świecie, aż 200 to wynik mutagenezy radiacyjnej bądź chemicznej. Z kolei rosnący w Kalifornii ryż Calrose 76 to dziecko promieni gamma. A pozbawione nasion arbuzy, podobnie jak pszenżyto, powstały dzięki silnej truciźnie – kolchicynie. Najbardziej popularny czerwony grejpfrut, tzw. Rio Red, został uzyskany w Brookhaven National Laboratory w 1968 r. dzięki neutronom prędkim. Mutant ten był zresztą potomkiem innego mutanta, powstałego przypadkowo na drzewie pewnej plantacji na Florydzie w 1907 r. i od tego czasu wielokrotnie sklonowanego na całym świecie”.

Co to jest mutageneza i jak ma się do otrzymywania odmian roślin GMO – warto przeczytać tutaj, a szczególnie zwrócić uwagę na tę tabelkę. Dlaczego w takim razie tylko rośliny (i zwierzęta) GMO w świadomości ludzi są zmodyfikowane genetycznie? Dobre pytanie.

Z jakiego powodu teraz o tym wszystkim piszę? Otóż pewien australijski bloger przygotował fascynujące grafiki, które pokazują, jak bardzo człowiek na przestrzeni tysięcy lat zmodyfikował naturalne rośliny (brzoskwinię, arbuza i kukurydzę). Gorąco polecam, szczególnie wyznawcom naturalnego jedzenia!

I jeszcze jedno. Na fali manii naturalności i chemiofobii co chwila słyszy się stwierdzenia typu: „Nie będę jadł tego świństwa nafaszerowanego różnymi E”. Oczywiście wypowiadającego te słowa najczęściej nie interesuje, jakie dokładnie E znajdują się w jedzeniu. Czy np. złowieszcze konserwanty nie są znacznie mniej groźne od drobnoustrojów i ich toksyn, przed którymi ową żywność chronią. Znów piszę o tym dlatego, że wspomniany już australijski bloger przygotował świetny obrazek, który unaocznia, ile różnych „chemicznych świństw” (m.in. E515, E300, E306, E101 i E160a) zawiera całkowicie naturalny (także ekologiczny) banan.

Swego czasu sporą popularność zyskał podobny rysunek naturalnego jabłka, więc dla przypomnienia podam, co ono zawiera: monotlenek diwodoru (czyli wodę), oleje roślinne, cukry, skrobię, karoten, tokoferol (E306), ryboflawinę (E101), nikotynamid, kwas pantotenowy, biotynę, kwas foliowy, kwas askorbinowy (E300), kwas palmitynowy, kwas stearynowy (E570), kwas oleinowy, kwas linolowy, kwas hydroksybursztynowy (E296), kwas etanodiowy, kwas salicylowy, puryny, sód, potas, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, chlorki, barwniki i przeciwutleniacze. Smacznego!